Recente bevindingen gepubliceerd in Nature Communications laten zien dat het menselijk brein pas rond de leeftijd van 32 jaar volledig volwassen is – aanzienlijk later dan eerder werd aangenomen. Onderzoekers van de Universiteit van Cambridge hebben verschillende ‘tijdperken’ van de hersenontwikkeling geïdentificeerd, die de conventionele tijdlijnen van de volwassenheid in twijfel trekken. Dit is van belang omdat het begrijpen van deze fasen cognitieve verschuivingen, gezondheidsrisico’s en de biologische realiteit van veroudering helpt verklaren.
Hersenontwikkeling: een levenslang proces
De studie categoriseert de hersenontwikkeling in vijf fasen, gekenmerkt door keerpunten op de leeftijd van 9, 32, 66 en 83 jaar. Het brein van de kindertijd ondergaat een snelle groei tot de leeftijd van negen, en gaat over in een adolescente fase die meer dan twintig jaar aanhoudt. Deze langdurige adolescentie gaat niet over gedragsmatige onvolwassenheid; in plaats daarvan behouden de hersenen gedurende deze periode een hoge plasticiteit en efficiëntie.
Dr. Alexa Mousley, de onderzoeksleider, verduidelijkt dat deze verlengde adolescentiefase eenvoudigweg betekent dat de hersenfunctionaliteit tot de leeftijd van 32 jaar in een groeifase blijft. De meest dramatische verandering vindt plaats op deze leeftijd en markeert het begin van het volwassen tijdperk.
Het volwassen tijdperk en daarna
Tussen de leeftijd van 32 en 66 jaar gaan de hersenen de langste fase in: een periode van relatieve stabiliteit in intelligentie en persoonlijkheid. Dit betekent niet stagnatie ; in plaats daarvan stagneert de cognitieve functie naarmate de hersenen hun groei consolideren. Na 66 jaar komen de hersenen in een vroege verouderingsfase terecht, waarbij de connectiviteit geleidelijk afneemt. Op 83-jarige leeftijd wordt de laatste fase van laatveroudering gekenmerkt door verminderde hersenconnectiviteit en afhankelijkheid van specifieke regio’s.
Deze veranderingen sluiten aan bij de toegenomen gezondheidsrisico’s op latere leeftijd. Hypertensie, gebruikelijk bij oudere volwassenen, kan de cognitieve achteruitgang versnellen. De studie analyseerde gegevens van 3.802 neurotypische deelnemers met behulp van MRI-scans, waarbij deze leeftijdsgebonden verschuivingen in de compartimentering van de hersenen en de integriteit van de zenuwvezels aan het licht kwamen.
Cognitieve gezondheid behouden
Hoewel hersenveroudering onvermijdelijk is, kunnen levensstijlkeuzes de achteruitgang verzachten. Het onderzoek benadrukt het belang van:
- Voldoende slaap: Zeven tot negen uur per nacht.
- Chronische aandoeningen beheren: Hoge bloeddruk en bloedsuikerspiegel onder controle houden.
- Gezond dieet: Geef prioriteit aan groenten en fruit.
- Sociale betrokkenheid: Het onderhouden van sterke relaties.
- Mentale stimulatie: Deelnemen aan leren, puzzelen of creatieve activiteiten.
- Regelmatige lichaamsbeweging: Bevordering van neurogenese en cognitieve snelheid.
Neuroloog S. Ausim Azizi van de Yale School of Medicine merkt op dat lichaamsbeweging de vorming van nieuwe hersencellen verhoogt, waardoor het geheugen en de cognitieve functie worden gestimuleerd.
Conclusie
Het Cambridge-onderzoek bevestigt dat het menselijk brein zich later ontwikkelt dan eerder werd gedacht. Het begrijpen van deze ontwikkelingsperioden is van cruciaal belang voor medische interventies en aanpassingen van de levensstijl. Hoewel genetische factoren een rol spelen, kan het geven van prioriteit aan gezonde gewoonten voor de hersenen de cognitieve functie gedurende het hele leven optimaliseren.
